Mọi người thường nhận được nhiều tin nhắn rác hơn tin nhắn quan trọng trong một ngày và chỉ cần mở một liên kết xấu cũng có thể khiến bạn phải trả giá - lừa đảo qua mạng, dữ liệu bị đánh cắp và thậm chí là phần mềm độc hại. Vì vậy, khi một tin nhắn đáng ngờ hiện lên, tốt hơn hết là không nên chạm vào nó một cách mù quáng.
4. Kiểm tra thông tin người gửi
Điều đầu tiên cần làm khi nhận được tin nhắn có liên kết đáng ngờ là xác minh xem ai đã gửi tin nhắn đó. Nếu tin nhắn đó đến từ một số lạ, một mã ngắn SMS đáng ngờ hoặc một mã quốc tế, thì đó là một dấu hiệu cảnh báo.
Khi phát hiện ra một số lạ, hãy sử dụng các ứng dụng ID người gọi như Truecaller để xem liệu số đó có liên quan đến kẻ lừa đảo hay một doanh nghiệp thực sự không.
Bạn cũng cần kiểm tra xem tin nhắn có hợp lý trong ngữ cảnh không. Nếu nó tự nhận là từ một dịch vụ bạn sử dụng, số đó phải khớp với những gì được liệt kê trên trang web chính thức - các công ty hợp pháp không nhắn tin từ các số ngẫu nhiên.
Bạn cũng nên áp dụng một chút hiểu biết thông thường: Bạn không thể nhận được lời mời phỏng vấn từ các công ty mà mình chưa từng nộp CV hoặc đánh giá khảo sát từ các dịch vụ giao hàng mà mình chưa từng sử dụng. Nếu bạn không chủ động liên hệ, thì khả năng đó là tin nhắn lừa đảo sẽ cao hơn nhiều.
3. Tìm những dấu hiệu cảnh báo trong văn bản và URL
Trước khi cân nhắc nhấp vào liên kết trong tin nhắn văn bản từ một số lạ, hãy kiểm tra kỹ tin nhắn và URL. Chi tiết đầu tiên cần kiểm tra là liệu họ có sử dụng chiến thuật cấp bách hay gây áp lực không. Khi thấy các cụm từ như "Tài khoản của bạn sẽ bị đình chỉ trong 24 giờ" hoặc "Nhấp vào ngay hoặc bạn sẽ mất ưu đãi này", hãy ngay lập tức nghi ngờ.
Nếu một công ty thực sự cần bạn hành động khẩn cấp, họ sẽ liên hệ với bạn qua các kênh chính thức, chứ không phải là bằng một văn bản độc lập, sơ sài.
Lỗi ngữ pháp và chính tả trong văn bản là một dấu hiệu đáng chú ý khác, vì các công ty hợp pháp hiếm khi mắc phải. Lỗi trong URL là một dấu hiệu cảnh báo thậm chí còn lớn hơn. Lỗi phổ biến nhất là lỗi chính tả, chẳng hạn như "paypl" thay vì PayPal trong một URL giả mạo (ví dụ "paypl-support.info").
URL thậm chí có thể trông giống như thật trừ khi bạn nhìn kỹ và tìm thấy những chữ cái được lén lút hoán đổi như "paypa1". Rất may, hầu hết các ứng dụng nhắn tin đều cho phép bạn nhấn và giữ liên kết để xem trước mà không cần mở - mặc dù bạn nên cẩn thận khi tương tác với một liên kết có khả năng nguy hiểm. Một số thậm chí còn cung cấp cho bạn bản xem trước tự động.
Nếu đang dùng laptop, bạn chỉ cần di chuột qua liên kết để kiểm tra xem liên kết thực sự dẫn đến đâu - không cần nhấp vào.
2. Sử dụng công cụ quét liên kết để kiểm tra trạng thái của trang web
Nếu không thể xem trước liên kết - hoặc chỉ muốn yên tâm hơn- hãy sao chép và dán link vào công cụ quét liên kết để có thông tin chính xác hơn về việc liên kết có an toàn hay không.
Công cụ tìm kiếm Google Safe Browsing thường được sử dụng vì nó dễ dùng. Chỉ cần dán liên kết vào hộp Check site status, nhấn Enter và trong vài giây, bạn sẽ biết liên kết đó có bị đánh giá là không an toàn hay không.
Những tùy chọn đáng tin cậy khác bao gồm VirusTotal và URLVoid, kiểm tra xem các nguồn an ninh mạng có xác định liên kết là độc hại hay không.
Nhưng hãy nhớ rằng kết quả "không tìm thấy nội dung không an toàn" không có nghĩa là liên kết vô hại; nó chỉ có nghĩa là trang web chưa được kiểm tra. Vì vậy, khi nghi ngờ, hãy hết sức thận trọng.
1. Báo cáo lừa đảo trước khi xóa tin nhắn
Nếu tin nhắn được xác nhận là lừa đảo, đừng bỏ qua. Việc báo cáo sẽ giúp ngăn chặn những người khác sập bẫy.
Hầu hết các điện thoại và ứng dụng nhắn tin đều có tùy chọn Chặn và báo cáo thư rác. Chặn sẽ ngăn người gửi nhắn tin cho bạn lần nữa, trong khi báo cáo đảm bảo nhà mạng điện thoại sẽ đánh dấu số đó là lừa đảo.
Ngoài nhà mạng, bạn nên báo cáo vụ lừa đảo cho công ty bị mạo danh. Hầu hết các ngân hàng, dịch vụ giao hàng và các thương hiệu lớn đều có trang báo cáo lừa đảo chuyên dụng. Họ sẽ yêu cầu bạn chuyển tiếp một bản sao tin nhắn hoặc ảnh chụp màn hình để họ có thể chống lại tin nhắn giả mạo tốt hơn.
Nếu nhiệt tình hơn nữa, bạn cũng có thể báo cáo vụ lừa đảo cho chính quyền địa phương hoặc các cơ quan an ninh mạng. Nhiều quốc gia có trang web chính thức để báo cáo về lừa đảo qua email.
Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, hãy xóa tin nhắn. Không bao giờ trả lời, vì việc giao du với những kẻ lừa đảo chỉ khiến bạn trở thành mục tiêu lớn hơn, ngay cả khi bạn cho rằng mình không bao giờ có thể trở thành nạn nhân của tội phạm mạng. Hãy nhớ rằng, nếu cảm thấy có điều gì đó không ổn, hãy tin vào bản năng của mình. Bỏ qua tin nhắn luôn là lựa chọn an toàn khi bạn không chắc chắn.
4. Kiểm tra thông tin người gửi
Điều đầu tiên cần làm khi nhận được tin nhắn có liên kết đáng ngờ là xác minh xem ai đã gửi tin nhắn đó. Nếu tin nhắn đó đến từ một số lạ, một mã ngắn SMS đáng ngờ hoặc một mã quốc tế, thì đó là một dấu hiệu cảnh báo.
Khi phát hiện ra một số lạ, hãy sử dụng các ứng dụng ID người gọi như Truecaller để xem liệu số đó có liên quan đến kẻ lừa đảo hay một doanh nghiệp thực sự không.
Bạn cũng cần kiểm tra xem tin nhắn có hợp lý trong ngữ cảnh không. Nếu nó tự nhận là từ một dịch vụ bạn sử dụng, số đó phải khớp với những gì được liệt kê trên trang web chính thức - các công ty hợp pháp không nhắn tin từ các số ngẫu nhiên.
Bạn cũng nên áp dụng một chút hiểu biết thông thường: Bạn không thể nhận được lời mời phỏng vấn từ các công ty mà mình chưa từng nộp CV hoặc đánh giá khảo sát từ các dịch vụ giao hàng mà mình chưa từng sử dụng. Nếu bạn không chủ động liên hệ, thì khả năng đó là tin nhắn lừa đảo sẽ cao hơn nhiều.
3. Tìm những dấu hiệu cảnh báo trong văn bản và URL
Trước khi cân nhắc nhấp vào liên kết trong tin nhắn văn bản từ một số lạ, hãy kiểm tra kỹ tin nhắn và URL. Chi tiết đầu tiên cần kiểm tra là liệu họ có sử dụng chiến thuật cấp bách hay gây áp lực không. Khi thấy các cụm từ như "Tài khoản của bạn sẽ bị đình chỉ trong 24 giờ" hoặc "Nhấp vào ngay hoặc bạn sẽ mất ưu đãi này", hãy ngay lập tức nghi ngờ.
Nếu một công ty thực sự cần bạn hành động khẩn cấp, họ sẽ liên hệ với bạn qua các kênh chính thức, chứ không phải là bằng một văn bản độc lập, sơ sài.
Lỗi ngữ pháp và chính tả trong văn bản là một dấu hiệu đáng chú ý khác, vì các công ty hợp pháp hiếm khi mắc phải. Lỗi trong URL là một dấu hiệu cảnh báo thậm chí còn lớn hơn. Lỗi phổ biến nhất là lỗi chính tả, chẳng hạn như "paypl" thay vì PayPal trong một URL giả mạo (ví dụ "paypl-support.info").
URL thậm chí có thể trông giống như thật trừ khi bạn nhìn kỹ và tìm thấy những chữ cái được lén lút hoán đổi như "paypa1". Rất may, hầu hết các ứng dụng nhắn tin đều cho phép bạn nhấn và giữ liên kết để xem trước mà không cần mở - mặc dù bạn nên cẩn thận khi tương tác với một liên kết có khả năng nguy hiểm. Một số thậm chí còn cung cấp cho bạn bản xem trước tự động.
Nếu đang dùng laptop, bạn chỉ cần di chuột qua liên kết để kiểm tra xem liên kết thực sự dẫn đến đâu - không cần nhấp vào.
2. Sử dụng công cụ quét liên kết để kiểm tra trạng thái của trang web
Nếu không thể xem trước liên kết - hoặc chỉ muốn yên tâm hơn- hãy sao chép và dán link vào công cụ quét liên kết để có thông tin chính xác hơn về việc liên kết có an toàn hay không.
Công cụ tìm kiếm Google Safe Browsing thường được sử dụng vì nó dễ dùng. Chỉ cần dán liên kết vào hộp Check site status, nhấn Enter và trong vài giây, bạn sẽ biết liên kết đó có bị đánh giá là không an toàn hay không.
Những tùy chọn đáng tin cậy khác bao gồm VirusTotal và URLVoid, kiểm tra xem các nguồn an ninh mạng có xác định liên kết là độc hại hay không.
Nhưng hãy nhớ rằng kết quả "không tìm thấy nội dung không an toàn" không có nghĩa là liên kết vô hại; nó chỉ có nghĩa là trang web chưa được kiểm tra. Vì vậy, khi nghi ngờ, hãy hết sức thận trọng.
1. Báo cáo lừa đảo trước khi xóa tin nhắn
Nếu tin nhắn được xác nhận là lừa đảo, đừng bỏ qua. Việc báo cáo sẽ giúp ngăn chặn những người khác sập bẫy.
Hầu hết các điện thoại và ứng dụng nhắn tin đều có tùy chọn Chặn và báo cáo thư rác. Chặn sẽ ngăn người gửi nhắn tin cho bạn lần nữa, trong khi báo cáo đảm bảo nhà mạng điện thoại sẽ đánh dấu số đó là lừa đảo.
Ngoài nhà mạng, bạn nên báo cáo vụ lừa đảo cho công ty bị mạo danh. Hầu hết các ngân hàng, dịch vụ giao hàng và các thương hiệu lớn đều có trang báo cáo lừa đảo chuyên dụng. Họ sẽ yêu cầu bạn chuyển tiếp một bản sao tin nhắn hoặc ảnh chụp màn hình để họ có thể chống lại tin nhắn giả mạo tốt hơn.
Nếu nhiệt tình hơn nữa, bạn cũng có thể báo cáo vụ lừa đảo cho chính quyền địa phương hoặc các cơ quan an ninh mạng. Nhiều quốc gia có trang web chính thức để báo cáo về lừa đảo qua email.
Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, hãy xóa tin nhắn. Không bao giờ trả lời, vì việc giao du với những kẻ lừa đảo chỉ khiến bạn trở thành mục tiêu lớn hơn, ngay cả khi bạn cho rằng mình không bao giờ có thể trở thành nạn nhân của tội phạm mạng. Hãy nhớ rằng, nếu cảm thấy có điều gì đó không ổn, hãy tin vào bản năng của mình. Bỏ qua tin nhắn luôn là lựa chọn an toàn khi bạn không chắc chắn.
Bài viết liên quan
Bài viết mới