Để có thể hiểu rõ hơn về mô hình MVVM, đầu tiên bạn cần nắm một số thông tin liên quan đến quá trình hình thành và phát triển của MVVM. Chi tiết như sau:
Giới thiệu tổng quan về mô hình MVVM
Quá trình hình thành và phát triển
Sự ra đời của hai nền tảng phát triển mới là WPF và Silverlight của Microsoft đã tạo nên nhiều thay đổi trong khâu xử lý và binding dữ liệu giữa các tầng ứng dụng. Điều này đòi hỏi phải có sự xuất hiện của một mô hình phát triển phù hợp hơn. Đó cũng chính là lý do ra đời của mô hình Model-View-ViewModel (MVVM). Cho đến hiện tại, MVVM đang là một mô hình được sử dụng phổ biến và rộng rãi.
Mô hình MVVM là gì?
Mô hình MVVM là một mô hình định nghĩa cấu trúc ứng dụng, được phát triển dựa trên kiến trúc của MVP. Mô hình này cho phép người dùng tách biệt giữa Model (dữ liệu), ViewModel (mã thực thi) và View (giao diện người dùng).
Khác với các mô hình truyền thống, mô hình MVVM không cho phép người dùng xử lý sự kiện Click và các hoạt động khác bằng cách viết mã trực tiếp trên một Button. Nguyên nhân là vì trong MVVM, các control như ListView, Button hay SearchBar,… không thể kết nối với dữ liệu một cách trực tiếp. Thay vào đó, bạn sẽ phải sử dụng thuộc tính Command (thuộc kiểu ICommand) để kết nối các hành động với ViewModel.
MVVM có thể được hiểu như thế nào?
MVVM có thể được hiểu như sau:
Cấu trúc mô hình MVVM
View
View được hiểu là thành phần giao diện mô tả dữ liệu của một ứng dụng, đồng thời đây cũng là thành phần duy nhất cho phép người dùng tương tác trong chương trình.
View trong MVVM được đánh giá là tích cực hơn so với các mô hình khác nhờ vào khả năng thực hiện hành vi và cung cấp phản hồi cho người dùng với một số tính năng nổi bật như Command, Binding,…
Model
Giống với mô hình MVC, Model là đối tượng cho phép bạn truy xuất dữ liệu và thao tác trên dữ liệu thật sự.
ViewModel
ViewModel là lớp trung gian của View với Model. Thành phần này tương đương với Controller trong mô hình MVC, có nhiệm vụ chứa mã lệnh cần thiết để thực hiện các lệnh Command, Data Binding,…
Một định nghĩa khác về ViewModel trong MVVM
ViewModel đóng vai trò trung gian và có nhiệm vụ đồng bộ hóa dữ liệu khi truyền tải từ Model lên View, đồng thời xử lý các hoạt động từ View để cập nhật Model. View sẽ được ánh xạ (binding) tới ViewModel, nhưng ViewModel lại không biết thông tin của View mà thông tin này sẽ được ẩn giấu bởi Data-binding cùng cơ chế hoạt động của mô hình Observer. Trong đó, một ViewModel có khả năng ánh xạ (binding) từ nhiều View.
Lưu ý: Điểm đặc biệt của mô hình MVVM là sự tách biệt giữa các tầng và tầng bên dưới sẽ không bị phụ thuộc vào tầng bên trên. Cụ thể, các tầng dưới sẽ không được biết thông tin của các tầng bên trên, chẳng hạn như ViewModel không biết gì về View cụ thể mà nó đang liên kết và một ViewModel có thể sử dụng cho nhiều View khác nhau. Để liên lạc với View, ViewModel cần sử dụng Observer design pattern (hay binding data) với một hoặc hai chiều tùy theo nhu cầu riêng biệt của từng ứng dụng.
Khám phá cấu trúc thư mục trong MVVM
Mô hình MVVM thường bao gồm 3 thư mục chính, mỗi thư mục sẽ chứa những file code liên quan khác nhau, cụ thể là:
Cấu trúc thư mục trong MVVM
Views
Thư mục View chứa các file giao diện và mỗi file giao diện sẽ đi kèm với một code-behind. Tuy nhiên, chúng ta thường sẽ không sử dụng file code-behind mà chuyển xuống class ViewModel.
Bạn cũng có thể sử dụng file code-behind, nhưng điều này thường không được khuyến khích vì nó có thể phá vỡ đi quy ước của mô hình MVVM. Trong file XAML, bạn có thể khai báo thuộc tính Datacontext hoặc sử dụng các thiết lập khác để liên kết ViewModel với giao diện người dùng. Tuy nhiên, cần lưu ý là bạn nên hạn chế code tại đây.
Trong mô hình MVVM, View với nhiệm vụ hiển thị giao diện người dùng và tạo nên sự chia tách gọn gàng giữa UI với Presentation Logic và Data.
Models
Thư mục Models bao gồm các class chứa data và các liên kết validation, logic nghiệp vụ với mục đích đảm bảo tính toàn vẹn của data. Từ đó, bạn có thể dễ dàng tách chúng ta thư mục Repositories khác và sử dụng như một phần của mô hình MVVM.
ViewModels
Trong mô hình MVVM thường có thư mục riêng được tạo ra để chứa các lớp ViewModel tương ứng với mỗi file giao diện riêng biệt – đó là thư mục ViewModels. Thư mục này có nhiệm vụ quản lý và tổ chức logic của ViewModel trong các ứng dụng.
ViewModels có thể sử dụng các Model để định nghĩa dữ liệu và logic liên quan. ViewModel được ví như một trung gian đứng giữa View và Model, có nhiệm vụ gửi và nhận dữ liệu, từ đó cung cấp các khái niệm về DataContext, Binding, Behaviors SDK và cho phép người tách code-behind từ View đưa xuống ViewModel.
Bên cạnh đó, một lớp ViewModels còn chứa các logic hiển thị và state của ứng dụng. Như vậy, ViewModels sẽ chịu trách nhiệm cho các chức năng của ứng dụng và nó định nghĩa cho các thuộc tính (properties), commands và events để tương tác với các thành phần giao diện trong View, từ đó chuyển đổi controls trong view cần data-bind.
Data Binding
Data Binding là một kỹ thuật quan trọng, được dùng để liên kết giữa giao diện UI và dữ liệu thông qua Business logic. Cụ thể, UI sẽ tự động cập nhật để hiển thị các thay đổi dữ liệu nhờ vào quá trình Data Binding. Không chỉ thế, trong WPF, Data Binding còn có khả năng hỗ trợ các chiều khác nhau – tức là cập nhật các thay đổi từ UI vào dữ liệu.
Data Binding
Kỹ thuật Data Binding trong MVVM được ví như một bước tiến mới mà bất kỳ lập trình viên nào cũng mong muốn khám phá. Thậm chí, Data Binding còn trở thành thành phần cốt lõi tạo nên cơ chế hoạt động của WPF. Qua đó, bạn có thể binding dữ liệu của bất kỳ đối tượng nào, từ các control đơn giản cho đến các user control phức tạp nhất. Đặc biệt, kỹ thuật này còn hỗ trợ người dùng thực hiện các công việc trên một cách dễ dàng mà không cần phải sử dụng đến bất cứ dòng code-behind nào.
Giới thiệu tổng quan về mô hình MVVM
Quá trình hình thành và phát triển
Sự ra đời của hai nền tảng phát triển mới là WPF và Silverlight của Microsoft đã tạo nên nhiều thay đổi trong khâu xử lý và binding dữ liệu giữa các tầng ứng dụng. Điều này đòi hỏi phải có sự xuất hiện của một mô hình phát triển phù hợp hơn. Đó cũng chính là lý do ra đời của mô hình Model-View-ViewModel (MVVM). Cho đến hiện tại, MVVM đang là một mô hình được sử dụng phổ biến và rộng rãi.
Mô hình MVVM là gì?
Mô hình MVVM là một mô hình định nghĩa cấu trúc ứng dụng, được phát triển dựa trên kiến trúc của MVP. Mô hình này cho phép người dùng tách biệt giữa Model (dữ liệu), ViewModel (mã thực thi) và View (giao diện người dùng).
Khác với các mô hình truyền thống, mô hình MVVM không cho phép người dùng xử lý sự kiện Click và các hoạt động khác bằng cách viết mã trực tiếp trên một Button. Nguyên nhân là vì trong MVVM, các control như ListView, Button hay SearchBar,… không thể kết nối với dữ liệu một cách trực tiếp. Thay vào đó, bạn sẽ phải sử dụng thuộc tính Command (thuộc kiểu ICommand) để kết nối các hành động với ViewModel.
MVVM có thể được hiểu như thế nào?
MVVM có thể được hiểu như sau:
Cấu trúc mô hình MVVM
View
View được hiểu là thành phần giao diện mô tả dữ liệu của một ứng dụng, đồng thời đây cũng là thành phần duy nhất cho phép người dùng tương tác trong chương trình.
View trong MVVM được đánh giá là tích cực hơn so với các mô hình khác nhờ vào khả năng thực hiện hành vi và cung cấp phản hồi cho người dùng với một số tính năng nổi bật như Command, Binding,…
Model
Giống với mô hình MVC, Model là đối tượng cho phép bạn truy xuất dữ liệu và thao tác trên dữ liệu thật sự.
ViewModel
ViewModel là lớp trung gian của View với Model. Thành phần này tương đương với Controller trong mô hình MVC, có nhiệm vụ chứa mã lệnh cần thiết để thực hiện các lệnh Command, Data Binding,…
Một định nghĩa khác về ViewModel trong MVVM
ViewModel đóng vai trò trung gian và có nhiệm vụ đồng bộ hóa dữ liệu khi truyền tải từ Model lên View, đồng thời xử lý các hoạt động từ View để cập nhật Model. View sẽ được ánh xạ (binding) tới ViewModel, nhưng ViewModel lại không biết thông tin của View mà thông tin này sẽ được ẩn giấu bởi Data-binding cùng cơ chế hoạt động của mô hình Observer. Trong đó, một ViewModel có khả năng ánh xạ (binding) từ nhiều View.
Lưu ý: Điểm đặc biệt của mô hình MVVM là sự tách biệt giữa các tầng và tầng bên dưới sẽ không bị phụ thuộc vào tầng bên trên. Cụ thể, các tầng dưới sẽ không được biết thông tin của các tầng bên trên, chẳng hạn như ViewModel không biết gì về View cụ thể mà nó đang liên kết và một ViewModel có thể sử dụng cho nhiều View khác nhau. Để liên lạc với View, ViewModel cần sử dụng Observer design pattern (hay binding data) với một hoặc hai chiều tùy theo nhu cầu riêng biệt của từng ứng dụng.
Khám phá cấu trúc thư mục trong MVVM
Mô hình MVVM thường bao gồm 3 thư mục chính, mỗi thư mục sẽ chứa những file code liên quan khác nhau, cụ thể là:
Cấu trúc thư mục trong MVVM
Views
Thư mục View chứa các file giao diện và mỗi file giao diện sẽ đi kèm với một code-behind. Tuy nhiên, chúng ta thường sẽ không sử dụng file code-behind mà chuyển xuống class ViewModel.
Bạn cũng có thể sử dụng file code-behind, nhưng điều này thường không được khuyến khích vì nó có thể phá vỡ đi quy ước của mô hình MVVM. Trong file XAML, bạn có thể khai báo thuộc tính Datacontext hoặc sử dụng các thiết lập khác để liên kết ViewModel với giao diện người dùng. Tuy nhiên, cần lưu ý là bạn nên hạn chế code tại đây.
Trong mô hình MVVM, View với nhiệm vụ hiển thị giao diện người dùng và tạo nên sự chia tách gọn gàng giữa UI với Presentation Logic và Data.
Models
Thư mục Models bao gồm các class chứa data và các liên kết validation, logic nghiệp vụ với mục đích đảm bảo tính toàn vẹn của data. Từ đó, bạn có thể dễ dàng tách chúng ta thư mục Repositories khác và sử dụng như một phần của mô hình MVVM.
ViewModels
Trong mô hình MVVM thường có thư mục riêng được tạo ra để chứa các lớp ViewModel tương ứng với mỗi file giao diện riêng biệt – đó là thư mục ViewModels. Thư mục này có nhiệm vụ quản lý và tổ chức logic của ViewModel trong các ứng dụng.
ViewModels có thể sử dụng các Model để định nghĩa dữ liệu và logic liên quan. ViewModel được ví như một trung gian đứng giữa View và Model, có nhiệm vụ gửi và nhận dữ liệu, từ đó cung cấp các khái niệm về DataContext, Binding, Behaviors SDK và cho phép người tách code-behind từ View đưa xuống ViewModel.
Bên cạnh đó, một lớp ViewModels còn chứa các logic hiển thị và state của ứng dụng. Như vậy, ViewModels sẽ chịu trách nhiệm cho các chức năng của ứng dụng và nó định nghĩa cho các thuộc tính (properties), commands và events để tương tác với các thành phần giao diện trong View, từ đó chuyển đổi controls trong view cần data-bind.
Data Binding
Data Binding là một kỹ thuật quan trọng, được dùng để liên kết giữa giao diện UI và dữ liệu thông qua Business logic. Cụ thể, UI sẽ tự động cập nhật để hiển thị các thay đổi dữ liệu nhờ vào quá trình Data Binding. Không chỉ thế, trong WPF, Data Binding còn có khả năng hỗ trợ các chiều khác nhau – tức là cập nhật các thay đổi từ UI vào dữ liệu.
Data Binding
Kỹ thuật Data Binding trong MVVM được ví như một bước tiến mới mà bất kỳ lập trình viên nào cũng mong muốn khám phá. Thậm chí, Data Binding còn trở thành thành phần cốt lõi tạo nên cơ chế hoạt động của WPF. Qua đó, bạn có thể binding dữ liệu của bất kỳ đối tượng nào, từ các control đơn giản cho đến các user control phức tạp nhất. Đặc biệt, kỹ thuật này còn hỗ trợ người dùng thực hiện các công việc trên một cách dễ dàng mà không cần phải sử dụng đến bất cứ dòng code-behind nào.
Bài viết liên quan
Bài viết mới