Ngôn ngữ lập trình là gì?
Ngôn ngữ lập trình là những quy ước, cú pháp đặc biệt dùng để tạo ra các chương trình máy tính. Nói một cách dễ hiểu, nó chính là một dạng “ngôn ngữ” giao tiếp giữa con người với các thiết bị công nghệ số.
Mỗi ngôn ngữ sẽ được viết theo hệ thống quy tắc riêng, được sử dụng để phát triển các loại phần mềm khác nhau, chẳng hạn như ứng dụng điện thoại, website, phần mềm máy tính hay hệ thống nhúng.
Tổng hợp các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay
1. JavaScript
JavaScript luôn nằm trong top các ngôn ngữ lập trình có tính ứng dụng cao. Vì là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, nên nó có thể tương thích với HTML và CSS. Sử dụng ngôn ngữ JavaScript, bạn có thể tạo ra các ứng dụng web, trang thương mại điện tử hay trò chơi một cách dễ dàng.
Không chỉ được biết đến là ngôn ngữ linh hoạt, sử dụng được cả trên máy chủ và client, JavaScript còn cung cấp nhiều thư viện và framework phổ biến, bao gồm ReactJS, AngularJS, VueJS… Qua đó cho phép các nhà phát triển tập trung vào việc xây dựng tính năng và trải nghiệm người dùng hiệu quả.
Những “gã khổng lồ” trong ngành công nghệ như Google, PayPal, Microsoft vẫn đang sử dụng JavaScript, điều này càng cho thấy mức độ phổ biến của nó trong thời đại số ngày nay.
2. Java
Java, một ngôn ngữ lập trình được nhiều người yêu thích vì sở hữu đặc điểm chỉ cần viết một lần là có thể sử dụng ở mọi nền tảng. Tuy nhiên, Java vẫn còn tồn tại nhược điểm lớn đó là không phù hợp với các chương trình chạy trên nền tảng đám mây. Ngoài ra, trong quá trình hoạt động, Java đòi hỏi một lượng lớn bộ nhớ nhưng tốc độ xử lý lại không sánh bằng các ngôn ngữ lập trình khác.
Hiện tại, Java được sử dụng rộng rãi khi phát triển ứng dụng di động, ứng dụng trên máy chủ và ứng dụng web. Một số khác dùng trong lĩnh vực tài chính, giáo dục, y tế,…
3. Python
Một trong các ngôn ngữ lập trình thường thấy tiếp theo là Python. Đây là một ngôn ngữ có mã nguồn mở, ứng dụng nhiều trong lĩnh vực khoa học dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, phát triển web, quản lý hệ thống và giáo dục.
Python được tích hợp với nhiều thư viện và framework (như Pandas, Django, Flask) giúp quá trình tạo ra ứng dụng trở nên đơn giản, nhanh chóng hơn. Nhìn chung thiết kế Python khá dễ hiểu, dễ đọc, cho phép lập trình viên thao tác thuận tiện với mã nguồn.
Trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, Python được xếp vào danh sách các ngôn ngữ lập trình được sử dụng nhiều nhất để tạo ra mô hình học máy và deep learning nhanh gọn. Tuy vậy, ngôn ngữ này vẫn hoạt động khá chậm do phải tương tác với trình thông dịch.
4. Golang
Golang là ngôn ngữ lập trình có tuổi đời khá mới, được phát triển bởi Google vào năm 2007. Tuy nhiên mãi đến năm 2009 mới được đưa vào sử dụng. Golang được tích hợp nhiều công cụ, thư viện và framework tiện ích, giúp nhà lập trình dễ dàng triển khai các ứng dụng theo nhu cầu.
Thông thường, ngôn ngữ lập trình này được sử dụng nhiều trong ngành tài chính và các ứng dụng big data, ứng dụng web… Ngoài ra nó cũng dùng cho mục đích phát triển công cụ và dịch vụ Google.
5. PHP
Theo thống kê gần đây, có đến 80% website được tạo ra bởi ngôn ngữ lập trình PHP. Như vậy có thể thấy mức độ phổ biến của ngôn ngữ này. PHP, một ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở, sử dụng để tạo ra các trang web động. Song song đó PHP còn có thể chạy trên nhiều hệ điều hành khác nhau và được hỗ trợ bởi nhiều nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ web.
PHP có tính ứng dụng cao trong nhiều lĩnh vực như blog, trang thương mại điện tử, hệ thống quản lý nội dung (CMS), diễn đàn hay ứng dụng web khác. Với cộng đồng người dùng lớn và các tài liệu hướng dẫn đa dạng, PHP hứa hẹn là một trong các ngôn ngữ lập trình đáng sử dụng nhất trên thế giới.
6. C#
C# cũng là một ngôn ngữ lập trình sở hữu nhiều tính năng ưu việt. Nó được nghiên cứu, phát triển bởi Microsoft, nhằm mục đích tạo ra các ứng dụng Windows và ứng dụng web hoạt động trên nền tảng Android và iOS.
Nhìn chung, C# có cú pháp tương tự như Java, nhưng lại được thiết kế dựa trên ngôn ngữ C++. Nếu muốn thao tác thành thạo ngôn ngữ này, bạn cần trang bị kiến thức nền tảng của cả C#, C++ và Java.
Một nhược điểm đáng nói ở C# đó là không có tính linh hoạt do còn phụ thuộc vào .NET framework của Microsoft. Chưa kể quá trình việc tìm và gỡ lỗi cũng thường xuyên gây khó khăn cho các lập trình viên.
7. C++
C++ được đánh giá cao trong số các ngôn ngữ lập trình hiện nay nhờ sở hữu tính đa năng và ứng dụng mạnh mẽ. C++ được phát triển từ ngôn ngữ C, có bổ sung thêm các tính năng hướng đối tượng kèm theo vài tính năng khác.
Đặc biệt, C++ được ứng dụng phổ biến trong lập trình game, do khả năng xử lý đa luồng và có thể tối ưu hóa mã nguồn. Một số trường hợp khác, ngôn ngữ này sẽ được dùng để phát triển ứng dụng desktop và phần mềm nhúng.
8. Kotlin
Kotlin, một ngôn ngữ lập trình cấp cao, là sản phẩm của công ty phát triển phần mềm JetBrains và Google. Ngôn ngữ lập trình Kotlin được tạo ra để phát triển các ứng dụng Android. Theo đó bạn có thể viết code ngắn gọn hơn so với Java, nhưng vẫn đảm bảo tính hiệu quả và chính xác.
Không chỉ thế, ngôn ngữ này cũng cung cấp một số tính năng mới, chẳng hạn như hỗ trợ lập trình hướng đối tượng, lập trình hàm và lập trình phi tuyến tính. Dưới sự hỗ trợ của Google, Kotlin nhanh chóng trở thành một trong các ngôn ngữ lập trình thông dụng nhất khi phát triển ứng dụng Android, phát triển web, phần mềm máy tính hay ứng dụng nhúng.
9. Swift
Một ngôn ngữ lập trình hiếm hoi được phát triển bởi Apple có tên là Swift. Nó được tạo ra để phát triển các ứng dụng độc quyền cho hệ điều hành iOS, macOS và cả watchOS. Swift được giới thiệu lần đầu vào năm 2014, đến nay đã được các nhà lâọ trình đưa vào ứng dụng rộng rãi và trở thành phổ biến hơn.
Swift được triển khai trên nền tảng của Objective-C, nhưng nó đã mang đến những bước tiến đột phá và cú pháp đơn giản, dễ viết hơn. Với Swift, bạn có thể tập trung vào việc phát triển ứng dụng mà không cần quan tâm quá nhiều đến các cú pháp phức tạp.
Điểm đáng chú ý khác ở Swift là có hỗ trợ thêm cho các tính năng mới của iOS và macOS, cho phép nhà phát triển phát hiện và xử lý lỗi nhanh chóng, đồng thời thao tác với các tập tin và cơ sở dữ liệu hiệu quả hơn.
10. Ruby
Ruby cũng là một ngôn ngữ lập trình khác có mã nguồn mở, thường dùng trong phát triển ứng dụng web. Ruby sở hữu thư viện phong phú gồm nhiều công cụ xử lý chuỗi, số học, đồ họa, cơ sở dữ liệu và hơn thế nữa.
Tuy nhiên, ngôn ngữ này lại có tốc độ tải chậm hơn nhiều so với các ngôn ngữ lập trình khác. Ngoài ra khi viết chương trình rất khó để tìm và gỡ lỗi.
Tạm kết
Có thể thấy tầm quan trọng của các ngôn ngữ lập trình đối với việc sáng tạo, phát triển các ứng dụng web, mobile, game… Nếu bạn là một lập trình viên, cần tìm hiểu và nắm vững kiến thức ngôn ngữ lập trình kể trên. Có như vậy mới đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của ngành công nghệ thông tin.
Ngôn ngữ lập trình là những quy ước, cú pháp đặc biệt dùng để tạo ra các chương trình máy tính. Nói một cách dễ hiểu, nó chính là một dạng “ngôn ngữ” giao tiếp giữa con người với các thiết bị công nghệ số.
Mỗi ngôn ngữ sẽ được viết theo hệ thống quy tắc riêng, được sử dụng để phát triển các loại phần mềm khác nhau, chẳng hạn như ứng dụng điện thoại, website, phần mềm máy tính hay hệ thống nhúng.
Tổng hợp các ngôn ngữ lập trình phổ biến nhất hiện nay
1. JavaScript
JavaScript luôn nằm trong top các ngôn ngữ lập trình có tính ứng dụng cao. Vì là một ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, nên nó có thể tương thích với HTML và CSS. Sử dụng ngôn ngữ JavaScript, bạn có thể tạo ra các ứng dụng web, trang thương mại điện tử hay trò chơi một cách dễ dàng.
Không chỉ được biết đến là ngôn ngữ linh hoạt, sử dụng được cả trên máy chủ và client, JavaScript còn cung cấp nhiều thư viện và framework phổ biến, bao gồm ReactJS, AngularJS, VueJS… Qua đó cho phép các nhà phát triển tập trung vào việc xây dựng tính năng và trải nghiệm người dùng hiệu quả.
Những “gã khổng lồ” trong ngành công nghệ như Google, PayPal, Microsoft vẫn đang sử dụng JavaScript, điều này càng cho thấy mức độ phổ biến của nó trong thời đại số ngày nay.
2. Java
Java, một ngôn ngữ lập trình được nhiều người yêu thích vì sở hữu đặc điểm chỉ cần viết một lần là có thể sử dụng ở mọi nền tảng. Tuy nhiên, Java vẫn còn tồn tại nhược điểm lớn đó là không phù hợp với các chương trình chạy trên nền tảng đám mây. Ngoài ra, trong quá trình hoạt động, Java đòi hỏi một lượng lớn bộ nhớ nhưng tốc độ xử lý lại không sánh bằng các ngôn ngữ lập trình khác.
Hiện tại, Java được sử dụng rộng rãi khi phát triển ứng dụng di động, ứng dụng trên máy chủ và ứng dụng web. Một số khác dùng trong lĩnh vực tài chính, giáo dục, y tế,…
3. Python
Một trong các ngôn ngữ lập trình thường thấy tiếp theo là Python. Đây là một ngôn ngữ có mã nguồn mở, ứng dụng nhiều trong lĩnh vực khoa học dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, phát triển web, quản lý hệ thống và giáo dục.
Python được tích hợp với nhiều thư viện và framework (như Pandas, Django, Flask) giúp quá trình tạo ra ứng dụng trở nên đơn giản, nhanh chóng hơn. Nhìn chung thiết kế Python khá dễ hiểu, dễ đọc, cho phép lập trình viên thao tác thuận tiện với mã nguồn.
Trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, Python được xếp vào danh sách các ngôn ngữ lập trình được sử dụng nhiều nhất để tạo ra mô hình học máy và deep learning nhanh gọn. Tuy vậy, ngôn ngữ này vẫn hoạt động khá chậm do phải tương tác với trình thông dịch.
4. Golang
Golang là ngôn ngữ lập trình có tuổi đời khá mới, được phát triển bởi Google vào năm 2007. Tuy nhiên mãi đến năm 2009 mới được đưa vào sử dụng. Golang được tích hợp nhiều công cụ, thư viện và framework tiện ích, giúp nhà lập trình dễ dàng triển khai các ứng dụng theo nhu cầu.
5. PHP
Theo thống kê gần đây, có đến 80% website được tạo ra bởi ngôn ngữ lập trình PHP. Như vậy có thể thấy mức độ phổ biến của ngôn ngữ này. PHP, một ngôn ngữ lập trình mã nguồn mở, sử dụng để tạo ra các trang web động. Song song đó PHP còn có thể chạy trên nhiều hệ điều hành khác nhau và được hỗ trợ bởi nhiều nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ web.
6. C#
C# cũng là một ngôn ngữ lập trình sở hữu nhiều tính năng ưu việt. Nó được nghiên cứu, phát triển bởi Microsoft, nhằm mục đích tạo ra các ứng dụng Windows và ứng dụng web hoạt động trên nền tảng Android và iOS.
Nhìn chung, C# có cú pháp tương tự như Java, nhưng lại được thiết kế dựa trên ngôn ngữ C++. Nếu muốn thao tác thành thạo ngôn ngữ này, bạn cần trang bị kiến thức nền tảng của cả C#, C++ và Java.
7. C++
C++ được đánh giá cao trong số các ngôn ngữ lập trình hiện nay nhờ sở hữu tính đa năng và ứng dụng mạnh mẽ. C++ được phát triển từ ngôn ngữ C, có bổ sung thêm các tính năng hướng đối tượng kèm theo vài tính năng khác.
Đặc biệt, C++ được ứng dụng phổ biến trong lập trình game, do khả năng xử lý đa luồng và có thể tối ưu hóa mã nguồn. Một số trường hợp khác, ngôn ngữ này sẽ được dùng để phát triển ứng dụng desktop và phần mềm nhúng.
Kotlin, một ngôn ngữ lập trình cấp cao, là sản phẩm của công ty phát triển phần mềm JetBrains và Google. Ngôn ngữ lập trình Kotlin được tạo ra để phát triển các ứng dụng Android. Theo đó bạn có thể viết code ngắn gọn hơn so với Java, nhưng vẫn đảm bảo tính hiệu quả và chính xác.
9. Swift
Một ngôn ngữ lập trình hiếm hoi được phát triển bởi Apple có tên là Swift. Nó được tạo ra để phát triển các ứng dụng độc quyền cho hệ điều hành iOS, macOS và cả watchOS. Swift được giới thiệu lần đầu vào năm 2014, đến nay đã được các nhà lâọ trình đưa vào ứng dụng rộng rãi và trở thành phổ biến hơn.
Swift được triển khai trên nền tảng của Objective-C, nhưng nó đã mang đến những bước tiến đột phá và cú pháp đơn giản, dễ viết hơn. Với Swift, bạn có thể tập trung vào việc phát triển ứng dụng mà không cần quan tâm quá nhiều đến các cú pháp phức tạp.
10. Ruby
Ruby cũng là một ngôn ngữ lập trình khác có mã nguồn mở, thường dùng trong phát triển ứng dụng web. Ruby sở hữu thư viện phong phú gồm nhiều công cụ xử lý chuỗi, số học, đồ họa, cơ sở dữ liệu và hơn thế nữa.
Tuy nhiên, ngôn ngữ này lại có tốc độ tải chậm hơn nhiều so với các ngôn ngữ lập trình khác. Ngoài ra khi viết chương trình rất khó để tìm và gỡ lỗi.
Có thể thấy tầm quan trọng của các ngôn ngữ lập trình đối với việc sáng tạo, phát triển các ứng dụng web, mobile, game… Nếu bạn là một lập trình viên, cần tìm hiểu và nắm vững kiến thức ngôn ngữ lập trình kể trên. Có như vậy mới đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của ngành công nghệ thông tin.
Bài viết liên quan
Bài viết mới